Seks Yaşamı En Tuhaf Hayvan: Tahmin Ettiğiniz Gibi İnsan

Jared Diamond’ın ‘’Seks Neden Keyiflidir’’ kitabından alıntıdır.

Köpeğinizin sizinki gibi bir beyni olsaydı ve ona cinsel yaşamınız hakkında ne düşündüğünü sorsaydınız, alacağınız yanıt sizi çok şaşırtabilirdi: Bu iğrenç insanlar ayın herhangi bir günü çiftleşiyorlar! Barbara, doğurgan olmadığını bildiği günlerde bile sevişmek istiyor; örneğin, âdetinden hemen sonra. John ise çabalarının bir çocuk verip vermeyeceğine hiç aldırmadan, hep istekli. Daha da kötüsü, Barbara ve John, kadının hamilelik döneminde bile çiftleşmeyi sürdürdüler! John’un annesiyle babası ziyarete geldiklerinde, onların da çiftleştiklerini duydum; üstelik, John’un annesinin menopoz denen şeyden yıllar önce geçmiş olmasına rağmen. Artık bebek yapamıyor, ama yine de çiftleşmek istiyor ve John’un babası da ona uyuyor. Boş yere uğraşıp duruyorlar! En garibi, Barbara’yla John ve John’un ebeveynleri, kendine saygısı olan her köpek gibi bu işi dostlarının önünde yapmak yerine, çiftleşirken yatak odasının kapısını kapatıyorlar!

Köpeğinizin düşüncelerini anlamak istiyorsanız, normal cinsel davranışın ne olduğu konusundaki, insana dönük bakış açınızdan kurtulmalısınız. Günümüzde kendi standartlarımıza uymayanları aşağılamayı artık dar kafalılık ve önyargı olarak görüyoruz. Bu türden dar kafalı davranışlara küçümseme uyandıran bir “cilik” etiketi yapıştırılıyor; sözgelimi ırkçılık, cinsiyetçilik, Avrupa-merkezcilik ve fallusmerkezcilik gibi. Bu modern “cilik” listesine hayvan haklan savunucuları artık türcülük günahını da ekliyorlar. Bizim cinsel davranış standartlarımız olağanüstü derecede çarpık, türcü ve insanmerkezci; çünkü dünyadaki diğer otuz milyon hayvan türüne göre asıl insan cinselliği anormal.

Bizim cinselliğimiz dünyadaki milyonlarca bitki, mantar ve mikrop türüne göre de anormal, ama bu geniş bakış açısını göz ardı edeceğim; çünkü ben daha kendi hayvanmerkezciliğimden kurtulamadım. Bu kitap, cinselliğimize bakış açımızı yalnızca diğer hayvan türlerini de içerecek şekilde genişleterek kazanabileceğimiz içgörüler ile sınırlandırılmıştır.

Öncelikle normal cinselliği, bizim aralarından yalnızca biri olduğumuz yaklaşık 4.300 memeli türünün standartlarına göre değerlendirelim. Memelilerin çoğu, çocuklarına birlikte bakan bir erkek ve dişi yetişkinden oluşan çekirdek aileler halinde yaşamazlar. Bunun yerine, pek çok memeli türünde hem yetişkin erkekler hem de yetişkin dişiler, en azından üreme mevsimi boyunca yalnızdırlar ve ancak çiftleşmek için bir araya gelirler. Dolayısıyla, erkekler çocuklarına bakmaz; çocuklarına ve geçici eşlerine tek katkıları, spermalarıdır. Aslanlar, kurtlar, şempanzeler ve pek çok toynaklı memeli gibi en sosyal memeli türleri bile, kendi sürü ya da grupları içinde dişi/erkek çiftleri oluşturmazlar. Sürü ya da gruptaki yetişkin erkekler kendilerini sürüdeki diğer yavrular pahasına belli yavrulara adayarak bunları kendi dölleri olarak tanıma belirtisi göstermezler. Hatta aslanları, kurtları ve şempanzeleri inceleyen bilimciler hangi erkeğin hangi yavrunun babası olduğunu ancak son birkaç yıl içinde, DNA testleri sayesinde anlamaya başlayabildiler. Ama tüm genellemeler gibi, bunun da istisnaları var. Yavrularına babalık eden yetişkin erkek memeli azınlıklar arasında, dişi haremleri kuran çokeşli erkek zebra ve goriller; dişilerle yalnız çiftler oluşturan erkek gibonlar; ve bir yetişkin çokeşli dişinin hareminde iki erkek bulundurduğu semer sırtlı tamarin maymunları yer alır. Sosyal memelilerde seks genellikle, grubun diğer üyelerinin yanında yapılır. Sözgelimi, kızışma dönemindeki dişi Berberi şebeği grubundaki tüm yetişkin erkeklerle çiftleşir ve birleşmelerini diğer erkeklerden saklamaya çalışmaz. Bu görüntüye açık seksin en iyi belgelenmiş istisnasına şempanze gruplarında rastlanır; yetişkin erkek ve kızışma dönemindeki dişi birkaç günlüğüne birlikte gruplarından ayrılarak, insan gözlemcilerin “eşleşme” olarak adlandırabilecekleri bir ilişki kurarlar. Ama eşiyle mahrem olarak çiftleşen dişi şempanze, aynı kızışma çevrimi içinde diğer yetişkin erkek şempanzelerle gözler önünde seks yapabilir.

Çoğu memeli türünde yetişkin dişiler, döllenebilecekleri kısa yumurtlama dönemlerini çeşitli yöntemlerle ilan ederler. Dan, görsel (sözgelimi, dölyolunun etrafı parlak kırmızı bir renk alır), kokusal (belirgin bir koku yayılır), işitsel (ses çıkarılır) ya da davranışsal (dişi yetişkin bir erkeğin önünde çömelerek dölyolunu gösterir) olabilir. Dişiler ancak doğurgan oldukları dönemlerde cinsel ilişkiye davet ederler; diğer günlerde tahrik edici işaretleri olmadığı için erkeklere cinsel açıdan çekici gelmezler ve buna rağmen çiftleşmek isteyen erkekleri geri püskürtürler. Yani, seks yalnızca keyif amacıyla yapılmaz ve genellikle, döllenme işleviyle bağlantılıdır. Ama bu genellemede de istisnalar görülüyor: Cüce şempanze (bonobo) ve yunus gibi birkaç türde seks, üremeden belirgin şekilde ayrılmıştır. Son olarak, yabani memeli türlerinde menopoz düzenli bir olgu olarak görülmez. Menopoz sözcüğüyle, daha önceki doğurgan dönemden çok daha kısa bir zaman aralığı içinde doğurganlığın tamamen sona ermesi kastedilmektedir; bu dönemden sonra önemli uzunlukta bir kısır yaşam dönemi gelir. Yabani memeliler ise öldüklerinde ya hâlâ doğurgandır, ya da yaşları ilerledikçe doğurganlıkları aşamalı olarak azalır.

Şimdi, normal memelilerin cinselliği hakkında anlattıklarımı insan cinselliğiyle karşılaştıralım. Aşağıdaki insan özelliklerini bizler hiç düşünmeden normal olarak görürüz:

1. Çoğu insan toplumunda çoğu erkek ve kadın, toplumun diğer üyelerinin karşılıklı yükümlülükler getiren bir sözleşme olarak tanıdıkları uzun vadeli bir ilişki (“evlilik”) kurar, tekrar tekrar ve çoğunlukla ya da tamamen birbirleriyle seks yaparlar.

1. Evlilik, cinsel bir birliktelik olmanın yanı sıra, doğan bebeklere birlikte bakılmasını sağlayan bir ortaklıktır. Yani, insanlarda genellikle, dişilerin yanı sıra erkekler de ebeveyn olarak bakım sunarlar.
2. Karı-koca (ya da koca ve karıları), bir çift (ya da kimi durumlarda harem) oluşturmalarına karşın, diğer çiftlere karşı korudukları, yalnızca kendilerine ait bir bölgede (gibonlar gibi) tek başına bir çift olarak yaşamak yerine, ekonomik işbirliği içine girdikleri ve aynı toplumsal alanı paylaştıkları diğer çiftlerle birlikte bir toplum içinde yaşarlar.
3. Evli çiftler diğer insanların da orada bulunmalarına kayıtsız kalmak yerine, genellikle mahremiyet içinde seks yaparlar.
4. İnsanlarda doğurganlık ilan edilmek yerine, gizlenir. Yani, kadının yumurtlama sürecindeki kısa doğurganlık dönemini olası cinsel eşlerin ve hatta çoğu kadının fark etmesi güçtür. Kadının cinsel ilişkiye hazır olduğu dönem doğurganlık dönemini aşarak, âdet çevriminin çoğunu ya da tamamını kapsar. Dolayısıyla, insanlarda cinsel birleşmelerin çoğu, gebe kalmaya uygun olmayan dönemlerde gerçekleşir. Bunun anlamı, insanlarda cinsel birleşmenin çoğunlukla döllemekten çok, keyif için yapıldığıdır.
5. Kırk ya da elli yaşını geçen tüm kadınlar menopoza girer ve doğurganlıkları tamamen sona erer. Erkekler genellikle menopoza girmez, kimi erkekler çeşitli yaşlarda üreme sorunları yaşayabilir ama belirli yaşlarda yoğunlaşan bir kısırlık hali, ya da üreme yeteneğinde evrensel bir son yoktur.

……..

Her kural beraberinde, kuralın ihlalini de getirir: bir şeye “kural” adını vermemizin nedeni, bunun karşıt halinden (yani “kuralın ihlali”nden) daha yaygın olmasıdır. Bu, diğer kurallar için olduğu kadar, insan cinselliğindeki kurallar için de geçerlidir. Okuyanlar hiç kuşkusuz, tanımladığım genellemelerin istisnalarını düşünmeye başlayacaklardır; ama bunlar yine de genelleme olma özelliğini korumaktadır.

İnsan cinselliğinin bu özellikleri uzun vadeli cinsel birliktelikler, ortak ebeveynlik, diğer cinsel ortaklıklarla yakın olmak, mahremiyet içinde seks, yumurtlama döneminin gizli olması, dişinin çiftleşmeye hazır olduğu dönemin uzunluğu, keyif amaçlı seks ve dişilerde menopoz biz insanların normal cinsellik olarak gördüğümüz şeyi oluşturur. Yaşamları bizden çok farklı olan deniz fillerinin, keseli farelerin ya da orangutanların cinsel alışkanlıklarını öğrenmek bizi eğlendirir ya da iğrendirir. Bunların yaşamları bize tuhaf görünür. Ama bu da türcü bir yorumlamadır. Dünyanın diğer 4.300 memeli türüne ve hatta en yakın akrabalarımız olan büyük insansımaymunlara (şempanze, cüce şempanze, goril ve orangutan) göre asıl bizim yaşamımız tuhaftır.

……..

Tavus kuşlarının ve “büyük patlama” tarzı üreyen keseli farelerin bize garip görünen davranışları karşısında hayrete düşeriz, ama bu türler aslında hayvanlar arasındaki farklılıklar yelpazesi içinde yer alır ve aralarındaki en tuhaf yaratık, aslında insandır.

Kapak görseli: Jeff Koons