Futbol ve Kadın: Orduspor’un Mor Menekşeli Kadınları

Bugün amatör ligde mücadelesini sürdüren Orduspor, 1970’lerde küçük bir Anadolu takımından Türkiye liginde büyük başarılara imza atan ve UEFA Kupası’nda ülkeyi temsil eden bir takıma dönüşmüştü.

Birinci turda o dönemin Avrupa’da en çok ses getiren takımlarından Baník Ostrava ile eşleşen Orduspor, ilk maçı Ordu’da 2-0 kazanma başarısı göstermişti. Ancak deplasmanda 6-0 gibi farklı bir skorla mağlup olarak UEFA Kupası’na veda etmişti.

Bu dönemde Orduspor’u tribünlerde destekleyen hiçbir maçını kaçırmayan futbol tutkunu kadınlar vardı; “Mor Menekşeli Kadınlar”

Ödüllü yönetmen Sezen Kayhan’ın imzasını taşıyan “Mor Menekşeli Kadınlar”, Orduspor’un kadın taraftarlarının 1970’lerden günümüze uzanan futbol tutkusunu anlatıyor. Belgesel, değişen Türkiye’yle beraber futbolun yıllar içinde nasıl endüstrileştiğinin de izini sürüyor. Günümüz Türkiye’sinde görmeye pek alışık olmadığımız şekilde tribünleri dolduran, yüzü gülen kadınların hikâyesinin herkes tarafından bilinmesini amaçlayan bu belgeselin çekimleri maddi imkansızlıklar nedeni ile yarım kaldı.Küçük bir Anadolu takımına tutkuyla bağlı kadın taraftarlar üzerinden, toplumsal cinsiyet rollerinin sorgulanmasına katkı sağlamayı amaçlayan bu belgeselin tamamlanması için gereken miktarın bir kısmı bağımsız sinemacıların son yıllarda tercih ettiği bir yöntem olan kitlesel fonlama kampanyasıyla toplanıyor.Projenin tamamlanması için düzenlenen kampanya FonZip üzerinden yürütülüyor.

Belgeselin esin kaynağı ise, 1972 yılında Orduspor-Galatasaray maçını tribünde izleyen kadınlara ait bir fotoğraf karesi olmuş.Yönetmen Sezen Kayhan belgeseli ile ilgili düşüncelerini şöyle dile getiriyor: “Çocukluğumda ailece maçlara giderdik. Maç günleri içimi büyük bir heyecan kaplardı: Evde büyük bir şenlik oluyordu. Meyveler, çerezler, közde kestane… Futbolun benim hayatımdan çıktığı yıllar tüm dünyada endüstriyel futbolun tırmandığı zamanlardı. Artık futbol sadece sportif heyecan olsun diye yapılan bir spor dalı olmaktan çıkmış, oluk oluk para getiren bir sektöre dönüşmüştü. Taraftarların hisleri manipüle edilerek maddiyata dönüştürüldü.Bu nedenle futbolun endüstrileşmeden önceki dönemine ait, sporun temel değerleriyle örtüşen heyecanların belgelenmesi gerektiğini düşünüyorum. Ne olmuştu da 1967 yılından itibaren Orduspor’un hiçbir maçını kaçırmayan kadınlar tribünlerden uzaklaşmış, futbola küsmüşlerdi? Belgesel boyunca takip edeceğimiz bu soru, endüstriyel futbolun taraftar üzerindeki etkisini, futbol seyircisi arasındaki kamplaşmayı ve kadınları kamusal alandan uzaklaştırmaya yönelik girişimleri de gözler önüne seriyor.