Bu listemizde kendisinden bir biçimde söz ettirmeyi başarmış ve insan dünyasında ünlü olmuş hayvanlara yer veriyoruz.
#1 Fido
Köpeklerin sadakatine ilişkin söylenceye esin kaynağı olan hayvanlardan biri olan Fido 1941 yılında İtalya’da bir sokak köpeği olarak doğdu. Carlo Soriani adında bir tuğla fırını işçisi onu yaralı ve ölmek üzereyken buldu, eşiyle birlikte tedavisini yaptılar ve onu sahiplendiler. Bundan sonra Fido her gün sahibini otobüs durağına kadar götürüp, akşamları dönüşünde karşılamaya başladı. Ne var ki II. Dünya Savaşı sürüyordu ve 1943’te Carlo çalıştığı fırının bombalanması sonucu hayatını kaybetti. Fido bu olay yaşandıktan sonra da her akşam sahibini karşılamak üzere otobüs durağında beklemeye devam etti. Tam on dört yıl boyunca, kendi ölümüne kadar bu ritüeli sürdüren Fido giderek ünlendi. Öyle ki Time’a bile konu oldu. Ölüm onu yine durakta Carlo’yu beklerken yakaladı. Resimde gördüğünüz anıt Fido ölmeden kısa süre önce dikilmişti. Üzerinde SADAKAT TİMSALİ FİDO’YA yazmaktadır. (Bu arada Carlo ile eşinin ona verdikleri FİDO ismi de Sadık anlamına gelir.)
#2 Haçiko
Fido’yla çok benzer bir hikaye de Japonya’da yaşamış olan Hatchiko’ya aittir. Japon profesör Hidesaburo Ueno tarafından henüz yavruyken bulunan Hatchiko da her sabah sahibiyle birlikte metroya kadar gider. Bir akşam profesör iş dönüşü onu metronun kapısında bulur. Görünen o ki Hatchiko profesörün eve varış saatinden hareketle metrodan ineceği yaklaşık vakti öngörmüş ve onu beklemiştir. Bundan sonra bir yıl boyunca Hatchiko her sabah ve her akşam metroya gider, ya götürür ya karşılar profesörü. Ancak Profesör Ueno bir gün üniversitede kalp krizi geçirir ve ölür. Hatchiko bu tarihten sonra dokuz yıl boyunca her akşam metro kapısında bekler onu. Yine Fido gibi o da sahibini bekler kapatır dünyaya gözlerini. Adı pek çok hayvan koruma derneğine verilen bu köpek hakkında biri Japon biri Hollywood yapımı iki de film yapıldı.
Not: Haçiko’nun bedeni hala Japon Ulusal Müzesi’nde sergilenmektedir.
https://www.imdb.com/title/tt0093132/?ref_=nv_sr_3
https://www.imdb.com/title/tt1028532/?ref_=nv_sr_1
#3 Matmazel Fifi
Amerikalı pilot John Moisant’ın (1868-1910) kedisi olan Fifi tarihin ilk co-pilot hayvanıdır. Moisant ile birlikte kayıtlara geçmiş 14 uçuşa katılan Fifi, Moisant’ın İngiliz kanalını geçtiği tarihi uçuşta da onun yanındaydı. Moisant’ın uçağı bir havacılık yarışması için antrenman yaptığı sırada düştü ve Moisant hayatını kaybetti. Moisant’ın çok düşkün olduğu ve neredeyse Moisant kadar ünlenmiş olan Fifi de cenaze törenine götürüldü. Görseldeki fotoğraf bu cenazede çekilmiştir.
#4 Unsinkable Sam
Fifi kadar ünlü bir başka kedi de Unsinkable Sam (Batmaz Sam) ya da Oskar’dır. Nazi Almanya’sında dünyaya gelen Sam önce Alman savaş gemisi Bismarck’ta yaşamıştır. Ancak Bsimarck 18 Mayıs 1941’de İngiliz gemilerince vurulmuş ve batmıştır. Geminin batmasından saatler sonra Sam, İngiliz Cossack destroyerinin mürettabatı tarafından denizde bir güverte parçası üzerinde bulunmuş ve Cossack’ın maskotu olmuştur. Ama 27 Ekim’de Cossack da Alman denizaltılarınca vurulmuş ve 159 mürettebatı ölmüştür. Sam bu çatışmadan da kurtulmuştur ve uçak gemisi Ark Royal’e bindirilmiştir. Talihsizlik Sam’in peşini bırakmaz. 14 Kasım 1941’de Ark Royal de vurulur. Bu saldırıdan da kurtulan Sam nihayet İngiltere’ye götürülür ve 1955’teki ölümüne kadar orada yaşar.
Şurada Sam için yapılmış bir şarkı bulacaksınız:
#5 Tilikum
Tilikum okyanusta günde yüzlerce kilometre yüzen canlıların küçücük su tanklarına kapatılmasının sonucu olarak ünlü olan bir Orcadır. 1983’te İzlanda’da tutsak edilen Tilikum çeşitli su dünyası akvaryumlarından sonra Florida’daki SeaWorld’e getirilir. 1991, 1999 ve 2010’da iki eğitmeninin bir de sivilin ölümünden sorumlu tutulan Tilikum her seferinde yeniden gösterilere çıkarılmıştır.
Tilikum’un da “oynadığı” bir belgesel için:Blackfish
#6 Layka
İnsanlığın medikal, kozmetik ve gastronomik serüvenlerinde olduğu gibi astronomik serüveninde de hayvanlar kurban edildi. Bu hayvanlar arasında en ünlüsü Layka’dır. Layka Sputnik 2 ile uzaya gönderilmek üzere seçilen ve eğitilen üç köpekten biriydi. 3 Kasım 1957’de daracık bir kapsülün içinde uzaya fırlatıldı. Kalkıştan 6-7 saat sonra aşırı sıcak yüzünden hayatını kaybetti. Layka’nın görüntülerini de içeren ve onun için yazılmış bir şarkı için:
#7 Akıllı Hans (Der Kluge Hans)
20. yüzyılın başında bir atın matematik işlemleri yapabildiği haberleri pek çok yere ulaşmıştı. Bir matematik öğretmeninin atı olan Akıllı Hans sözde matematik problemlerini ayağını yere vurarak çözebiliyordu. 7×4 diye sorulduğunda, örneğin, 28 kere ayağını yere vuruyordu. Medyanın da ilgisini ve şüphelerini çekti elbett Hans. Sahibinin ona izleyicilerin fark etmediği bir komut verdiği söylendi. Sahibi ortamdan uzaklaştırıldığında da Hans işlemlerin sonucunu doğru “bilmeye” devam etti. En nihayet bütün gözlemciler çekilip, soru bir paravanın gerisinden sorulduğunda Hans yanıtı bilemedi. Aslında gerçekleşen Hans’ın matematiksel bir işlem yapması değil, sahibinin ya da bir başkasının, ayak vuruşları doğru yanıta geldiğinde istemsizce –göz kırpması, soluğunu tutma gibi- fark edilmesi çok güç bir tepki vermesiydi. Gözlemcinin denek üzerindeki bu ve benzer etkilerine bugün Akıllı Hans Etkisi denmektedir.
#8 Koyun Dolly
Umberto Eco Gülün Adı’nda şöyle der: “Bilim yalnızca insanın yapması gerekeni ya da yapabileceğini bilmesinden ibaret değildir. Yapabileceğini ama belki de yapmaması gerekeni bilmesini içerir.” Gen teknolojilerinin gelişmesi klonlama imkanını da beraberinde getirdi. Bu uğurda erişkin bir memeliden ilk klonlanan canlı koyun Dolly oldu. 1996’da klonlanan ve Time’a kapak olan Dolly 2003’te akciğerindeki bir hastalık nedeniyle “uyutuldu”.
#9 Şempanze Ham
Uzaya insan gönderme çalışmalarının son ayağında, bu kez Amerikalılar, bir şempanzeyle yaptılar denemelerini. 31 Ocal 1961’de uzaya gönderilen şempanze Ham yaklaşık 17 saat yörüngede kaldıktan sonra dünyaya döndürülmüştür. Uçuştan sonra 17 yıl da bir hayvanat bahçesinde kapalı kalan Ham 1983’te hayata gözlerini yummuştur.
#10 Güvercin Cher Ami
I. Dünya Savaşı sırasında Argonne cephesinde hem Alman hem de yanlışlıkla Amerikan ateşi altında kalan Amerikan askerlerinin elindeki üç haber güvercininden biriydi Cher Ami. Diğer iki güvercin uçurulmalarının ardından öldürüldüler. Son şans olarak Cher Ami kalmıştı. Cher Ami de uçmaya başladıktan kısa süre sonra vuruldu, yaralanmasına rağmen mesajı ulaştırmayı başardı ve 194 Amerikan askeri onun sayesinde “dost ateşinde” ölmekten kurtuldu. Cher Ami hedefine ulaştığında bir gözü ve bir ayağı yaralıydı.
