İş cinayetlerine, servis kazalarına ve insanlık dışı çalışma koşullarına isyan eden 3. Havalimanı işçilerinin dün başlattığı iş bırakma eylemi gece saatlerinde polis ve jandarma baskınıyla bastırılmak istendi. Baskında aralarında çok sayıda öncü işçi ve sendika yöneticisinin de olduğu 400’e yakın kişi gözaltına alındı.
İşçiler, işverene 15 maddelik bir talep listesi sundular. Taleplere tek tek bakıldığında 19. yy’da işçi sınıfının ortaya çıkış yıllarından kalma talepler sanki. Hepsi temel insani talepler. Dünya hep ilerledi ama iş sömürü olduğunda ne yazık ki hiçbir şey değişmedi. Türkiye işçi sınıfı tarihinden bir örnek verelim:
*1920’nin Mayıs ayında İstanbul tramvaylarında çalışan vatmanların şirket temsilcileriyle görüşmelerinden sonuç alamamaları üzerine başlattılkları grevde yine 15 maddelik bir talep listeyle karşılaşıyoruz. 15 maddelik talep listesinden 6’sı aynen, 1’i değiştirilerek kabul edilirken, 4 madde şirketin yönetim işlerine müdahale olarak görüldüğünden kabul edilmemiş. Ancak ücretlerin arttırılması, mesai saatlerinin 8’e indirilmesi, fazla mesai çalışmasının ücreti ve hafta tatili konularındaki diğer 4 madde üzerinde anlaşılamamış, bunun üzerine vatmanlar kanunda tanınan iş bırakma haklarını kullanarak grev başlatmış.
Grev işçiler açısından olumlu sonuç vermiş ve 4 gün sonra, işçi ücretlerinin arttırılması, yılda bir defa ikramiye verilmesi, ücretli hafta tatili , maaşlara her yıl 15 kuruş kıdem zammı yapılmasıyla son bulmuş. Çalışanların sigortalanması yönündeki işçi talebi ise tüm işçiler içinden seçilecek 5 kişinin sigortalanması şeklinde taraflarca onaylanmış. Ancak İstanbul’da işçi sigortası yapan sigorta şirketi olmadığı için yurt dışındaki şirketlerle görüşmeler yapılması kararlaştırılmış.
Çalışanların, iş elbiselerinin bedava verilmesi konusundaki talebiyse şirketin bu masrafın %25’ini sahiplenmesi, belli şartlar dahilinde bu oranın %50’ye kadar çıkartılabilmesi şeklinde kabul edilmiş.
Tekrar bugüne dönersek; ya değişen bir şey yok ya da tarihin akışı ileriye değil de geriye doğru gidiyor. 2023 vizyonu, konu işçiler olunca çuvallıyor ve 150 yıl geriye dönüyor.
2018 yılında, ülkemizde medeniyetin ve gelişmişliğin simgesi olarak lanse edilen 3. Havalimanının ne kadar “medeni” koşullarda inşa edildiğini gözler önüne seren bir liste var elimizde. 4. maddeye dikkat edin lütfen. Bütün dünyanın ülkemizi kıskanmasına yol açan inşaat, hangi koşullarda yükseliyor bunu rahatlıkla görebilirsiniz.
İşçilerin Şirket Yöneticilerine Sunduğu 15 Maddelik Talep Listesi Şöyle:
1- Eyleme katılan işçiler işten atılmayacak.
2- Habersiz şekilde işten atılanlar işe iade edilecek
3- Servis sorunu çözülecek
4- Yatakhane, lavabo, banyo temizlikleri düzenli olarak yapılacak, tahtakurusu sorunun çözülmesi
5- Revir personelinin işçilerle ilgilenmesi, gerekli sağlık malzemelerinin temin edilmesi sağlanacak, işçilere dönük aşağılayıcı muamele engellenecek
6- Maaşların tamamı hesaba yatırılacak, elden maaş ödemesi yapılmayacak
7- Geçmişe dönük ödenmeyen ücretler ödenecek
8- İşçi ve formenler aynı yemekhanede yemek yiyecek
9- Sorunlara sebep olan İGA yetkilileri görevden alınsın
10- Talepler basın karşısında okunacak
11- İş cinayetleri çözülecek
12- 6 aydır maaşları yatırılmayan işçilerin ödemelerinin yapılması
13- Bayram ikramiyesi verilmesi
14- Azerbaycanlı işçilerin bulunduğu ekibin başı Selim Öztürk’ün yarattığı mağduriyet dolayısıyla işten atılması
15- İşçi kıyafetlerinin verilmesi
Temeli tahtakuruları tarafından kemirilen bu “medeniyet”e karşı biz işçilerin tarafındayız.
*Kadir Yıldırım, Osmanlı’da İşçiler(1870-1922): Çalışma Hayatı, Örgütler, Grevler
