Aktivizm belli bir grubun çıkarları doğrultusunda yürütülen bir eylemlilik hali olmakla birlikte çoğunlukla söz konusu grubun isterlerinin ötesinde özel bir olay üzerinden kamunun geneli üzerinde bilinç uyandırma, farkındalık yaratma ve eyleme geçirme gayreti olarak da tanımlanmaktadır. Aktivizmin eylemlilikle bağı en alt seviyede toplumsal sorunların gündeme taşınması faaliyetidir. İleri seviyede ise aktivizmin hedefi kanun koyucular ve yürütücüler üzerinde baskı oluşturarak istenilen yönde değişikliklerin sağlanmasıdır.
Günümüzde yeni iletişim ortamındaki aktivizm bağlantılı faaliyetlerin fiziki dünyaya dönüşmeden sanal dünya içerisinde kalması, fiziki dünya üzerindeki aktivist süreçler üzerinde anlamlı bir etkisinin bulunmaması gibi olumsuz özellikler farklı kavramları ortaya çıkardı. Aktivist hareketlerin özellkle yalnız sanal ortam faaliyetleriyle sınırlı kalmasını ifade eden “miskin/tembel eylemcilik” (slacktivism) kavramı son yıllarda sıklıkla kullanılan bir terim haline geldi.
Fiziki mekânda eylemliliğe dönüşme potansiyeline sahip aktivist pratiklere yalnız basit paylaşım, yorum, beğeni gibi yeni iletişim ortamına has özellikler çerçevesinde katılım, son yıllarda slacktivism yarattığı gerekçesiyle eleştiri konusu haline gelmiştir. Slacker (tembel) ve activism (aktivizm) kelimelerinin bir araya gelmesiyle ortaya çıkan melez kavram, fiziksel bir eylemde bulunmaksızın aktivizmi pasif bir biçimde desteklemek anlamında kullanılmaktadır. Tembel eylemcilik çoğu zaman sosyal medya üzerinden aktivist gruplara, cemaatlere katılmadan, başkaları tarafından yazılmış, oluşturulmuş içeriğin yalnız paylaşımı yoluyla toplumsal harekete destek vermek olarak da tanımlanmaktadır.
Slacktivisme yapılan eleştirilerin odağında aktivizm amacıyla yeni iletişim ortamından yararlanmanın bazen ters etkiyle katılım bir yana bireyler üzerinde katılımı engelleyen tembelleşmeye neden olması vardır.Buna göre, bir hareketin üyeliğinden gelen olumlu hisler kişinin sosyal bağlanma ihtiyacını belirli bir düzeyde de olsa karşılar. Sanal ortamdaki tatmin kişinin fiziki dünyadaki kamusal süreçlere katılmasını, kendi kimliğini fiziki dünyada ilan etmesini ya da aktivist eylemde bulunmasını engeller. Sanal eylemin fiziki eylemliliğin filizlenmesini engellediği noktada slactivism olumsuz bir kavram olarak ortaya çıkar.Bu kavram ayrıca yeni iletişim teknolojileri kullanımı yoluyla insanların farkındalıklarıyla fiziki hayattaki eylemleri arasındaki farka gönderme yapar.
Slacktivism dünyayı değiştirmek adına önemli olduğunu düşündüğü bir konuda sadece içini rahatlatmak adına destek veren ama harekete geçmeyen ya da desteklediği şey hakkında doğru düzgün bilgisi olmadan destek paylaşımlarında bulunan kişi profilini de tanımlayacak şekilde kullanılmaktadır.
Her ne kadar eleştirilen bir aktivizm türü olsa da yoğun toplum baskısı nedeniyle kurumların harekete geçmesini sağlayan slactivism örneklerini hem ülkemizde hem de dünyada görmekteyiz. Dolayısyla bu aktivizm biçimini ‘’hiçbir şey yapmamaktansa iyidir’’ şeklinde yorumlayanlar da oldukça fazla.
Peki siz de bir slacktivist misiniz?
İşte miskin aktivistleri özetleyen 10 alışkanlık:
1-) Sosyal amaçlarla retweet etmek
2-) Kısa sureli boykotlara katılmak
3-) Elektrikleri bir saatliğine de olsa kapatmak
4-) SMS mesajı aracılığıyla bağışta bulunmak
5-) Kırmızı/pembe/beyaz gibi farklı amaca hizmet eden farklı renklerdeki kurdelelerden takmak
6-) Facebook statüsünüzü bir şeyi desteklemek için değiştirmek
7-) Online dilekçe imzalamak
8) Sosyal amaçlarla video paylaşmak
9-) Arabanıza manyetik şerit koymak
10-) Ödediğiniz miktarın bir kısmını bağış yapacağı için bir ürün almak
Kaynak: Haldun Narmanlıoğlu/İnternet Aktivizmi ve Miskin Eylemcilik Üzerine Bir Araştırma
infopik.com
