Arkamızda bıraktığımız dijital ayak izleri ile nasıl bir siber manipülasyona maruz kalıyoruz? Verilerimizi elde eden üçüncü partiler sadece alışveriş tercihlerimizi mi yönlendiriyor? Verilerimiz ele nasıl geçiriliyor? Siber manipülasyondan kaçmamız mümkün mü?
Siper manipülasyondan korunmak için dijital ayak izlerini olabildiğince kontrol altına almak gerekmektedir. Arkanızda ne tür dijital ayak izleri bıraktığınızı bilmeden güvenlik önlemleri almanız mümkün değildir. Dijital ayak izleri iki sınıfa ayrılır: Aktif ve Pasif dijital ayak izleri. Aktif dijital ayak izleri bilinçli bir şekilde paylaşılan veri ve bilgilerdir. Facebook’ta paylaştığınız durum gönderisi, attığınız tweet, Instagram’da paylaştığınız fotoğraflar ve benzer paylaşımlar aktif dijital ayak izleridir ve sanal kimliğinizin bir parçasıdır. Pasif dijital ayak izleri ise bilmeden paylaştığınız veri ve bilgilerdir. IP adresiniz (fiziki konumunuz) pasif dijital ayak izine bir örnektir.
VPN ile Siber Gizlilik
IP adresinizi VPN programı ile gizleyebilirsiniz. VPN programları pasif dijital ayak izlerinizi gizler ve internette anonim olmanızı sağlar. VPN, cihazınız ve VPN sunucusu arasında özel sanal bir ağ oluşturur ve bu veri paketlerinizi şifreler. Veri paketleriniz normal şartlarda şifresiz bir şekilde internette gerçek IP adresiniz ile dolaşırken VPN kullandığınızda veri paketleriniz şifrelenir ve bağlandığınız VPN sunucusunun atadığı IP adresi ile internette dolaşır. VPN programları IP adresini değiştirmekle kalmaz, veri paketlerinizi şifrelediği için siber saldırılara karşı çevrimiçi iletişiminizi koruma altına alırsınız.
İnternet servis sağlayıcınız çevrimiçi iletişiminizi normal şartlarda her detayıyla görebiliyorken VPN kullandığınızda çevrimiçi iletişiminizi göremez ve kaydedemez. IP adresiniz fiziki konumunuzu ziyaret ettiğiniz her web site, servis ve uygulama ile paylaştığı için öncelikle fiziki konumunuzu gizlersiniz. VPN programları özellikle ortak Wi-Fi ağlarında güvenlik sağlar. Ortak Wi-Fi ağlarında çevrimiçi iletişiminiz siber saldırıya uğrayabilir ve kişisel veri ve bilgileriniz çalınabilir.
VPN ile internet bağlantınızı güvende tutabilirsiniz fakat bunu her VPN programı ile yapamazsınız. Ücretsiz VPN programları IP adresinizi değiştirebilir fakat verilerinizi sunucularında kaydediyor olabilir. Ücretsiz her uygulamadan kaçınılması gerektiği gibi ücretsiz VPN programlarından da kaçınılmalıdır. VPN şirketlerinden biri olan ExpressVPN, uygulama ekosisteminin iki seçenek sunduğunun altını çiziyor: Uygulamalar ya üyelik ücretinden finansal kazanç sağlıyor ya da kişisel verileri üçüncü partilere satarak.
Gizli Siber Ajanlar: Çerezler
Ziyaret ettiğiniz web sitelerin cihazınıza kalıcı olarak çevrimiçi iletişiminizi takip etmek için çerez yerleştirdiğiniz biliyor muydunuz? Her çerez türü tehlikeli değildir. Bazı çerez türleri her defasında bir web sitede oturum açmanızı engellemek için cihazınızda yer alırken üçüncü parti çerezleri çevrimiçi aktivitelerinizi takip eder ve üçüncü partiler bu şekilde elde edilen verilerinizi analiz eder. Bu şekilde ortaya çıkan kişisel bilgileriniz alışveriş tercihlerinizi yönlendirmek için de kullanılabilir ya da üçüncü partilere de satılıyor olabilir.
Üçüncü parti çerezlerinden kurtulmak için tarayıcınızı gizli modda kullanmanız gerekmektedir. Bu şekilde tarayıcınıza yerleştirilen her çerez tarayıcıyı yeniden başlattığınızda silinir ve sürekli veri takibini durdurabilirsiniz.
Üçüncü parti çerezlerinin çevrimiçi davranışlarınız hakkında her şeyi ele geçirmesini engellemek için tarayıcınızda farklı oturumlar oluşturabilirsiniz. Google Chrome, Mozilla Firefox gibi tarayıcılarda farklı oturumlar oluşturarak internet kullanımınızı birkaç sınıfa ayırabilirsiniz.
Tarayıcınızda aynı zamanda VPN eklentisi ya da HTTPS Everywhere eklentisi kullanarak web siteler ile olan iletişiminizi şifreleyebilir ve ortadaki adam saldırılarına karşı kişisel veri ve bilgilerinizi koruyabilirsiniz. Özellikle kredi kartı gibi bilgilerinizi paylaştığınız web sitelerin HTTPS protokolünü kullanıyor olması gerektiğini unutmayın.
