Şubat 2014 başında, Bill Nye ve Ken Ham arasındaki meşhur yaratılışçılık tartışmasından önce, evrim teorisini destekleyen ve yaratılışçıları korkutacak çarpıcı bir kanıt sunan bir makale yayımlamıştım. Makale o kadar ilgi çekti ki, takibe alanlar oldu; sonuçta geldiği yerde çok daha fazlası var. Söz konusu kanıt, organizmaların genetik kodlarını karşılaştırarak birbirleri arasındaki bağları kesin olarak derecelendirebilmesi sayesinde evrimi inkâr edilemez kılması ile bilim âleminde tüm diğer alanların üzerinde yer alan genetik alanında ortaya çıkıyor.
Genetik bize evrimle ilgili ne anlatıyor? Sadece birbiriyle daha benzer organizmaların -kesinlikle olması gerektiği gibi- daha benzer DNA’ya sahip olduğunu değil; insan genetik kodunda kayıtlı bir eksik halka olduğunu da…
Gerçeği ortaya çıkaran kanıt, orangutanlar, goriller ve şempanzelerden ayrıldıktan sonra iki nispeten küçük kromozomun birleşmesi sonucu oluşan insana ait 2. kromozomu içeriyor. Ulusal Biyoteknoloji İstihbarat Merkezi’nin (National Center for Biotechnology Information – NCBI) insan ve şempanze genomlarına ait iki görüntüsüne dayanarak Mother Jones tarafından oluşturulan örnek görüntü bunu basitçe gösteriyor. Gördüğünüz gibi, insan genomu şempanzeninkine genel anlamda çok benziyor. Şempanzelerin NCBI tarafından 2a – 2b olarak isimlendirilmiş iki küçük kromozomu varken, bizim 2. kromozomumuz var.
Karşılaştırma için insan ve şempanze kromozomları.
(Kaynak: National Center for Biotechnology Information/Matthew Connolly of Mother Jones)
Bu birleşmenin meydana geldiğine dair genetik kanıt oldukça kuvvetli: Bilim insanları 2. kromozom üzerinde kesin bir birleşme tespit edebiliyor, aynı zamanda birleşme öyküsü gerçek olmadığı sürece orada olmaması gereken belli DNA dizilimlerinin varlığını da gösterebiliyorlar. Birleşme, gerçekte varlığının kalıcı bir genetik izini bırakır ve bu iz DNA baz çiftine kaydolur.
Aslında evrimi destekleyen bu kromozom kanıtı ve ortak atalar (evrimin aslında indirgendiği) son makalemde belirttiğimden çok daha güçlü. Bu makale; 2. kromozom birleşmesi diye bir şey yaşamadıkları için hepsi de hücrelerinde 24 çift kromozom bulunan ve şempanzeler, goriller ve orangutanlar üzerine odaklanmıştı. Geçmiş senelerdeyse, elde edilen imkânlarla bilim insanları modern insanın yakın akrabaları olan birleşik bir 2. kromozomu olan ya da olmayan başka üç türün (yaşayan ya da var olan) genom dizilemesini yapabildi.
Ve yeniden, yeni kanıtlar evrim hikâyesini doğruluyor. Neden? Çünkü, birleşmiş 2.kromozomu tam da evrim doğruysa olması beklenen yerde buluyorsunuz: Yani bize şempanzelerden daha benzer olan; ama bizden şempanzeler kadar uzak olmayanlar organizmalarda. Bu organizmaları gözden geçirmek gerekirse:
Bonobolar (Cüce şempanzeler): Kromozom birleşimi yok. Nesli tükenmekte olan, adı şehvetliye çıkmış bonoboya ait genom yakın zamanda Almanya Leipzig’deki Max Planck Evrimsel AntropolojiEnstitüsü’nden Kay Prüfer tarafından yönetilen bir araştırmacı takımı tarafından dizilendi. Çalışma notlarına göre bonobolar ve şempanzeler insanların yaşayan en yakın akrabaları; soyumuz bonobolar ve şempanzelerden 5 milyon yıldan fazla zaman önce ayrılmış olsa da, bu iki türbirbirinden sadece 2 milyon yıl önce ayrılmış. Buna bağlı olarak, çalışmaya göre şempanze ve bonobo genomları yüzde 99.6 oranda aynıyken, bonobo ve insan genomları sadece 98.7 oranda aynı. (Evet, bu demek oluyor ki yaradılışçılar bile DNA’larının çok büyük bir kısmını bu barışçıl, anaerkil sosyal topluluk kurmalarıyla tanınan ve anlaşmazlıkları çözmek için şiddet yerine seks kullanan maymunla paylaşıyorlar.)
Primatların Yakınlığını Gösteren Ağaç.
(Kaynak: Smithsonian/National Museum of Natural History)
Eğer insanlar bonobolara şempanzelere olduğu kadar yakınsa, o zaman bonobolar şempanzeler gibi 24 kromozom çiftine sahip olmalı ve insanlarda görülen kromozom birleşmesi onlarda görünmüyor olmalı. Ve görünmüyor. Kay Prüfer yazdığı elektronik postada: “Kromozomların görünümüne göre, Bonobonun iki ayrı chr2a ve chr2bye sahip olduğu açık.” diyor. Aslında NIH Ulusal Biyoteknoloji Merkezi bonobo genomunu 2a ve 2b olarak isimlendirilmiş bir kromozomla açıklıyor.
Bonobo Kromozomları.
(Kaynak: National Center for Biotechnology Information)
Bu sebeple, bonobo genomundan elde edilen kanıt yine evrim teorisini doğruluyor.
Neandertaller: Kromozom birleşmesi mevcut. Ama bu yeni kanıtın sadece başlangıcı.Evrimsel genetikte yakın zamandaki en hayret verici hikayelerden biri, Orta Doğu’da tahminen 100.000 yıl önce bazı atalarımızın şu anda yok olmuş olan Homo neanderthalensisler ile melezlendiğinin bulunması. Sonuçta, modern Avrupalılar ve Asyalılar yüzde 1 ila 4 arasında Neandertal DNA’sı taşıyorlar. Modern insanlar ve neandertallerin evrimsel tarihin yakın bir yerinde (yakın zamandaki bir tespite göre 550.000 ile 765.000 yıl arası) ayrılmış olması dolayısıyla şempanzeler, bonobolar, goriller ve orangutanların aksine, Neandertaller tıpkı modern insanlar gibi birleşik bir 2. kromozom ve toplamda 23 çift kromozom taşıyor olmalıydı. Artık böyle olduğunu biliyoruz.
Almanya’daki Neanterdal Müzesi’nden Bir Neandertal Canlandırma Çalışması.
(Kaynak: Stefan Scheer/Wikimedia Commons)
2014 başında Nature dergisi Sibirya’daki Denisova mağarasından topladığı verilerle Neandertale ait tam kapsamlı bir genom dizilimi yayımladı. Kâğıt üzerindeki bilgilere ek olarak, 2. kromozomun neandertallerde birleşmiş olduğunu gösteren ve gerçeği açıklayan DNA imzasını içeren veriler şöyle: “2. kromozom, telomerik tekrar dizilerinde kromozomun içine doğru ileri – geri yönde kısa bir esneme yapıyor.” Telomerik DNA normalde ortada değil, kromozomların uçlarında bulunuyor. Ancak 2. kromozomu oluşturmak için bir uç uca birleşme olduysa, o zaman kromozomun ortasına denk gelen kısımda da buna rastlayabilirsiniz. Ve tabii ki, rastlıyorsunuz.
Denisovalılar: Kromozom birleşmesi mevcut. Kanıt güçlenmeye devam ediyor: Görünüşe göre Neandertallerden modern insandan sonra ayrılmış olan (yakın zamanda belirtildiğine göre 445.000 ile 473.000 yıl arası) Denisovalılar genetik olarak inceleniyor. Şu anda Yeni Gine’de yaşayan insanların DNA’larının yüzde 5e yakını Denisovalılardan geliyor, bu demek oluyor ki atalarımızla melezlenmiş olmalılar. Ve tabii ki, genetik araştırmalar gösteriyor ki, Denisovalılarda da birleşik 2. kromozom vardı. Science dergisinde 2012’de Denisovalı genomu dizilenmesi yapan bir çalışmanın tamamlayıcı kalemlerinde, 2. kromozom birleşim alanı yeniden incelendi ve çalışmaya göre bu birleşme Denisovalılar ve modern insan arasındaki ayrılmayı daha erken bir tarihe alıyor olmalı.
Sonuç olarak: Genetik kanıt açıkça gösteriyor ki, orangutanlar, goriller, şempanzeler ve bonobolar 24 çift kromozom taşırken insan ve en yakın atalarımız (neandertaller ve denisovalılar) 23 kromozom taşır. Bunun sebebini de biliyoruz: Modern insanlar ve diğer insansılarda, 2. kromozomun birleşmesi soyumuzun şempanzeler ve bonobolardan ayrılmasından sonra ama neandertaller ve denisovalılarla ayrılmamızdan önce gerçekleştiğinin genetik kanıtlarını taşıyor. Kanıt DNA’nın içinde saklı. Bunu bilirken kendini yaratılışçı olarak tanımlayanlar biraz can sıkıcı bir durumda kalıyorlar. Kendi vücut hücreleri, onları yanlışlıyor.
Yazan: Chris Mooney
Görsel: Sergey Uryadnikov/Shutterstock
Kaynak: Bu yazı Mother Jones sitesinden çevrilmiştir.
Türkçe Kaynak: https://evrimagaci.org/bu-seks-bagimlisi-kuyruksuz-maymunla-dnanizin-987sini-paylasiyorsunuz-2268
Tabi kuyruksuz maymunlar seksi bizim kadar sorun etmeyip, yalnızca seks yapıyorlardır.
hiçbir anlamsız çaba hiçbir anlamsız varoluşa dikkat çekemeyecektir