Bu yazımda sizlere inanılmaz hikayelerle örülü bir albümden bahsetmek istiyorum.
Albüm, 10 yıllık bir çalışmanın ürünü olarak ortaya çıkmış ve yaşadıkları tüm olayları şarkılara döken Afrikalı kadınların hikayelerinden oluşuyor. Evlerini ve sevdiklerini alıp götüren kasırgaları, bebeğini doğumda kaybeden annelerin acılı yüreğini anlatıyor şarkılar.
Anneler ve kızlarının ailelerine destek olmak amacıyla çalıştıkları tarlalarda söyledikleri şarkılar işte bu albümü yaratıyor. Dinletmek istediğim ilk parça, Umalalili albümünden Nibari.
Garifuna’lı kadınların bir araya gelerek oluşturdukları proje, bir anlamda geleneklerin gelecek nesillere aktarılması amacıyla başlatılmış ama sonrasında yaratıcı çalışmalarla birlikte gelişen proje, günümüzün en başarılı müzik projelerinden biri olarak hayata geçirilmiş.
Garifunalı kadınların vokal dokularını koruyan rock, blues, funk, Afrika, Latin ve Karayip müziklerinden oluşan müthiş bir albüm ortaya çıkmış.
Umalali albümü, Afrikalı köle kadınların Karayip yerlileri ile evlenmeleri sonucu oluşan bir ırkın, Garifunalı kadınların kalplerinde ve ruhlarında yaşattıkları hikâyelerini taşıyor. Garifuna Kadınları Projesi, aslında dillerini, geleneklerini ve müziklerini küreselleşmeye rağmen korumaya çalışan kadınların mücadelesine tanıklık ediyor. Bugün ise müzik dünyasında inanılmaz bir başarının öyküsü.
Umalali, Garifuna dilinde ‘ses’ anlamına geliyor. Kadınların güçlü ve ekolu seslerini Garifuna köylerinde keşfe çıkan müzisyen ve besteci Ivan Duran, müziğin burada kadınlar için bir yaşam biçimi olduğunu gözlemliyor. Kadınların şarkılarıyla ve çarpıcı sesleriyle bu dili yaşatma çabaları onu çok etkiliyor. Sonrası mı? Sonrası doğal ortamlarında kaydedilen sesler, müzikler ve Umalali albümündeki inanılmaz hikâyeler.
Garifunalı kadınların seslerinde yaşamın tüm izlerini hissedebilmek mümkün. Coşkulu bir yaşam süren kadın ile acılarla yüzleşen bir yaşamın izlerini taşıyan kadınların sesleri tamamen farklı renkler taşıyor. Ivan Duran’ın bunu keşfetmesi çok uzun sürmüyor ve Garifuna tapınağında aldığı ilk kayıtta oğluna duyduğu özlemi anlatan yaşlı kadının sesinde hüznün melodisini keşfediyor.
Ivan Duran’ın Garifuna kadınları ile ilgili keşifleri bununla da bitmiyor. 20’li yaşlarda Desere Diego’nun saatlerce yüksek perdeden süren güçlü sesini bir ayinde dinlemesi ile hemen bölgenin yakınlarında bir stüdyo kuruyor ve projeyi başlatıyor. Uzun yıllar süren çalışmalarının ürünlerini burada olgunlaştırıyor.
Garifunalı kadınları farklı ritimlerle buluşturmak için stüdyoya getirmek pek de kolay olmuyor Ivan Duran için. Onları sadece bir tek açıklama ile ikna ediyor. Eğer seslerini duyurabilirlerse diğer Garifunalı kadınlara ulaşabileceklerini söylüyor onlara, stüdyo kayıtlarını tamamlar tamamlamaz da soluğu daha geniş imkânlara sahip bir başka stüdyoda alıyor ve burada enstrümanların, müzik kompozisyonlarının ve seslerin perdeleri üzerinde çalışıyor.
Şarkılar gelenekseldir, yeni bestelenmiş olanlar da dahil, çünkü Garifunalı kadınlar müziği devam eden bir yaratma süreci olarak görüyor. Müziği kültürel bilgiyi iletmenin ve atalarla iletişim kurmanın bir yolu olarak gördüklerinden, herkes en popüler melodileri kimin oluşturduğunu bilse de, şarkıların bir sahibi olabileceğine inanmıyorlar.
İvan Duran, dinletmekte olduğumuz Umalali adlı albümünü kendilerini her türlü koşulda kültürlerini devam ettirmeye adayan Garifunalı kadınlara adıyor. Onların tüm hikâyelerini de çıkardığı CD’de anlatıyor. Eğer sizde bu hikayeleri merak ettiyseniz ilerleyen dönemlerde yine uğramak istiyorum bu kıyıların seslerine. Bir şekilde yine Akıl Fikir Müessesesi’nde rastlayacaksınız anlattıklarıma.
Albüm tanıtımında ‘Garifuna kadınlarına kültürlerini gelecek nesillere taşıma görevi verildi’ sözü hayli dikkat çekici. Biz de katkıda bulunalım ve anlatımımızı onların sesiyle dünyanın tüm kadınlarına armağan edeceğimiz bir parça ile tamamlayalım.
Yürekli Garifunalı kadınlar için. Hattie…
Muhteşem, teşekkürler…
Teşekkür ederiz.