in

Cezayirli Rock-Rai Yıldızı Rachid Taha Hayata Gözlerini Yumdu

Bugün, Fransız Le Monde gazetesi, Rachid Taha‘nın ölümünü tüm dünyaya duyurmuş oldu. Kalp krizi nedeniyle hayata gözlerini yumduğu söylenen sanatçının her coğrafyadan sevenleri, ortak bir dil oluşturmayı başardığı şarkılarına bugün daha yükses bir sesle eşlik edecekler… Peki henüz onun sesiyle, daha doğrusu nidasıyla tanışmamış olanlar için, kimdir Rachid Taha?

Rachid Taha’yı çoğumuz, en popular yılları olan 90’lar sonlarında ‘Ya Rayah‘,  ‘Abdel Kader’ ve ‘Ida’ gibi hit şarkılarıyla  tanımış ve çok sevmiştik.Taha ailesiyle birlikte henüz 10 yaşındayken Cezayir de bir liman şehri Oran’dan Fransa’nın Lyon şehrine göç etmiş. Oran, Cezayir’deki ezilen halkın, sosyal temalar işleyerek muhalif bir bakış açısıyla yaptığı  rai müziğinin doğup geliştiği en önemli merkezlerden biri. Cezayir’in sömürgecisi Fransa’ya karşı verdiği bağımsızlık mücadelesini kazandığı 1962’den sonra gelişen rai, 1980’lerde başka ülkelerden müzikseverler tarafından da tanınmaya başlamıştı. Raï’nin 1990’larda dünya çapında tanınmasında önemli rol oynayan isimlerden biri idi Rachid Taha. 

Müzisyenliğinin yanı sıra güçlü bir aktivist olan Rachid Taha, bir zamanlar Fransa’da artmakta olan ırkçılığa “Voila Voila” şarkısı ile dikkat çekti. “Fransa’ya taşındığınızda hiç ırkçılıkla karşılaştınız mı?” sorusuna şöyle cevap vermişti: “Bir göçmen olarak ırkçılığın her çeşidine maruz kaldım. 10 yaşında ailemle geldim Fransa’ya dilini bilmediğim bir ülke. Yansıttığım her melodi, söylediğim her söz hissettiklerimdir.”

Rock müzik yapmak ve  Fransa’da yaşayan bir Cezayirli olmak anlattığına göre hiç de kolay değildi. Öfkeliydi çünkü orta yaşında, birçok ödül almış, müzik dünyasının dev isimleriyle çalışmış ve farklı bir tarz yakalamış bir sanatçı olmasına rağmen Fransa’da hâlâ kabul sorunu yaşıyordu.

” Beni pek çok tarzdan ayıran şey köklerimden beslenmem. İnsan nereden geldiğini unutmazsa fark yaratır. Ben nereden geldiğimi ve endişelerimi hiçbir zaman bir kenara bırakmadım. Ama farklı tarzlardan beslenmeyi de ihmal etmedim. Cezayir sokaklarında duyduğum müziği, beslendiğim Punk Rock ile birleştirdim. Kendimi nasıl ifade edebiliyorsam onu seçtim, sanırım bu da farklılaşmamda etkili oldu.

Benim müziğim Rai ile Punk’ın, Mısırlı Ümmü Gülsüm ile Elvis Presley’in, Sex Pistols’un bir evliliği gibi. Aslında benim gibi. Ruh halimi yansıtıyor.”

 

Taha isyankar Rock ve Punk’ı, Rai müziği ile harmanladığı “Ya Rayah” şarkısı ile üne kavuştu. Ardından -Cezayir asıllı- Khaled ve Faudel ile birlikte söylediği ‘Abdel Kader’ şarkısıyla, 1980’lerden itibaren tüm dünyada anılır oldu. The Clash‘in “Rock the Casbah” ve “It’s now or never” gibi parçalara yaptığı cover’lar ile de müzikseverlerin takdirini kazandı.

Rashid Taha, bugüne dek birçok kez, Batı merkezli bir müzik endüstrisi içinde Ortadoğulu kökenini koruyup vurgulayarak başarılı olabilmenin zorluklarının altını çizdi ki, sadece bunun öncüsü olmasıyla bile fazlasıyla övgüyü hak ediyor. Taha yıllar önce yaptığı ziyaretlerinde, Türkiyeli müzisyenlere de Batı’ya bu denli özenmemeleri konusunda bir dost tavsiyesinde bulunmuştu.

Ve 11 Eylül’ü 12 Eylül’e bağlayan gece, Doğunun mahzun bakışlı çocuğu, tekrar uyanamayacağı bir uykuya daldı. Kim bilir, belki de en tercih edilebilir olanı da budur… Yaşama sevinci, isyan, mücadele ve umut yüklü müziğinin genç müzisyenlerimize de ilham kaynağı olması dileğiyle…

Yazan Gülsüm Güller

Müteharrik ve tıraşsız.

Bir Yorum

Cevap Yazın

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

Mahşerin 4 Atlısıydılar… “Metallica”

Komünist Olduğunu Nazım Hikmet’ten Öğrenen Antep Canavarı: Abdullah Palaz