in Tarih

“Büyük Buhran” Sırasında Çekilmiş Fotoğraflar

7.2b Views

İktisat her ne kadar bir insan bilimi sayılsa da iktisat teorilerinin en çok unuttuğu şey insandır. Bu yüzdendir ki bir iktisadi sorunun olduğu yerde bunun toplumsal/insani içerimleri sıklıkla göz ardı edilir. Seçilen kavramlar da bun yardımcı olur. Örneğin “ekonomik kriz” ifadesi insani içeriğinden bütünüyle soyutlanmıştır. Hani iktisatçıların çok kullandıkları şu meşhur “ceteris paribus” var ya, hani meali “başka her şey sabitken” ya da “diğer bütün değişkenler göz ardı edildiğinde” demek olan büyük ifade, aslında “insanı paranteze aldığımızda” demektir. Bu nedenle iktisadi kuram ve kavramların çoğu hakkında oldukları gerçekliğin -en iyi durumda bile- oldukça silik bir kopyasını sunar. “Büyük Buhran” da bundan azade değildir. İfadenin hem İngilizcesi (Tek Great Depression) hem de Türkçesi bir toplumsal felaketi adlandırmak için yetersizdir ve olan biteni psikolojinin sınırlarına dahil eder; sanki sorun olan biten değil, bizim olan bitene ilişkin düşüncelerimizmiş gibi (Allah seni bildiği gibi yapsın Epiktetos).

İlk uluslararası ekonomik kriz olarak görülen ve 1930’lar boyunca süren Büyük Buhran süresince 50 milyondan fazla kişi işsiz kaldı, pek çokları intihar etti. Aşağıdaki görsel “Büyük Buhran” döneminde yaşamdan enstantaneler sunuyor. Dönemi ve o dönemdeki insanlık durumunu daha iyi anlamak için -eğer okumamışsanız- John Steinbeck’in “Gazap Üzümleri”ni ve izlememişseniz “Cinderella Man“i öneriyoruz.

Yazan Diotima

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Şiire Deplase Olmak: Ahmet Erhan

Gülmenin Evrimi