İrom Sharmila 1972 Hindistan’ın Manipur eyaleti doğumlu bir insan hakları aktivisti ve şairdir.
Hindistan’da ‘’Demir Leydi’’ ve ‘’Mengoubi’’ yani “adil olan” olarak da tanınan Sharmila, Hindistan askerlerini yargılanmaya karşı koruyan “Silahlı Kuvvetler Özel Yetkiler Kanunu”nu (AFSPA) ve 2000 yılında, Imphal Havalimanı yakınlarında bir otobüs durağında 10 sivilin güvenlik güçlerince öldürülmesini (Malom Katliamı) protesto etmek için, 2 Kasım 2000 yılında açlık grevine başlamıştır. Açlık grevine başlamasının ardından intihara teşebbüs etmek ve kendi sağlığına zarar vermekten dolayı tutuklanan ve burnuna iradesi dışında takılan bir serumla sıvı karbonhidrat, vitamin ve protein verilerek zorla beslenen Sharmila, 2016 yılında tam 16 yıl sonra eylemini sonlandırmıştır. 2014 Kadılar Günü Hindistan’ın zirvedeki kadın ikonu seçilmiştir.
Manipur’da politik şiddet nedeniyle 5500 kişinin öldürüldüğü bir dönemde büyüdü. Dokuz çocuk sahibi olan babası bir veteriner hastanesinde asistandı. Sharmila kardeşlerin en büyüğüydü. Yerel bir gazetede ülkesindeki AFSPA’ya karşı fikirlerini yükseltiyor olsa da bu yeterli değildi.
Okul için 2 mil yürümesi gerekiyordu. Doktor olmayı istediği halde onuncu sınıfa geldiğinde bunu yapabilecek kadar iyi olmadığına inandı ve okulu bıraktı. Manipur’da bazı kadınlar tanrılardan, devletin AFSPA’yı kaldırmasını diliyor ve bunun için haftada bir gün hiçbir şey yeyip içmiyorlardı. Sharmila’da bu inancı 16 yıl sürecek bir açlık grevi protestosuna dönüştürmeye karar verdi ve böylece okulunu bitirmek için bile yeterli olmadığına inanmış bir kadın, Manipur’daki siyaseti sarsacak bir eyleme direnecek gücü buldu.
2013 yılında Uluslararası Af Örgütü tarafından ‘’vicdan mahkumu’’ ilan edilen Sharmila, insan hakları örgütleri tarafından birçok uluslararası ödül aldı.
Maalesef 16 yıl sonunda bu açlık grevi çok ses getirmiş olsa da Silahlı Kuvvetler Özel Yetki Kanunu olan AFSPA birkaç alan dışında kaldırılmadı.
9 Ağustos 2016’da artık mücadelesini siyasi hayatta aktif olarak sürdürmek istediğini belirten Sharmila açlık grevini bırakma ve eyalet seçimlerine katılma kararı aldığını açıkladı. Ancak 2017 yılında katıldığı Malipur Eyalet Başkanlığı seçimini sadece 90 oy alarak kaybetti.Tutsak edildiği bir hastanede Malipurluların sivil hakları için 16 yıl kendini aç bırakan İrom Sharmila’nın seçimi böyle bir yenilgi ile kaybetmesi oldukça şaşırtıcı ancak 1958 yılından itibaren uygulanan AFSPA’nın zaman zaman suistimal edilse de uygulanmasının gerekliliğini savunan ve onun duygusal şantaj yaptığını düşünenler de bulunuyor.
Hastanedeyken ona mektup yazarak destek veren binlerce kişiden biri olan Desmond Coutinho ile evlenen Sharmila, insan hakları mücadelesinin sembol isimlerinden biri oldu. Siyasete ara veren Sharmila şimdi eşiyle huzurlu bir yaşam sürüyor.
